Week 14 – Bouwen, stucen, verven, planten, schuren, wieden en weer doorgaan

Tot en met vrijdag bleven we op Ferme du Bout du Monde en deden nog allerlei klusjes. We schilderden een appartement op de benedenverdieping, haalden onkruid uit de moestuin, verfden een waterput, plantten prei, peterselie, spinazie en broccoli, maakten nog een bankje en tafeltje en ga zo maar door. We kregen het ook nog voor elkaar om een bed uit elkaar te halen en bij het in elkaar zetten werkelijk alles fout te doen wat mogelijk was. Dat zorgde er dan ook voor dat het wel even duurde voor we door hadden wat er allemaal fout zat en hoe het wel moest. Naast klussen, maakten we goed gebruik van de mogelijkheden van een volledig uitgeruste keuken en kookten we nog een groot deel van de week.

Op woensdag zijn we gaan helpen bij de bouw van earthship (‘Aerdscheff‘ in het Luxemburgs), vergelijkbaar met de Aardehuizen in Olst. Alleen is dit een publiek gebouw bedoeld om groepen in te ontvangen en mensen (en ook specifiek scholieren) te inspireren. We hielpen daar mee met het leemstucen van een muur. Dat was heel leuk om te doen, lekker spelen met water en zand, en het werd nog mooi ook. Ook konden we nog wat informatie delen over de projecten waar we al eerder langs zijn gegaan. Dat was heel leuk, dan voelt het toch alsof er wat dingen op hun plek vallen. Woensdag was ook de dag waarop de wateroverlast begon en Els grapte nog aan het einde van de dag dat het wel leek of de zondvloed was begonnen, en dat een earth’ship’ dan toch wel een goede plek was om te zijn…

Vanaf dinsdag tot en met donderdag was het eigenlijk non-stop aan het regenen. We waren enorm blij en dankbaar dat we veilig en droog zaten, in een huis in plaats van in een tent op een camping… en tegelijk voelt het ook raar dat jij nergens last van hebt terwijl zich toch een ramp voltrekt. We zagen foto’s van plekken in Limburg waar we zelf nog niet zo lang geleden langs de Maas fietsten. Ojee, bij dat pontje staat het water tot aan het terras! De informatieborden staan dus gewoon onder water… En dan brengen we het er in Nederland nog redelijk vanaf, in vergelijking met Duitsland. We schrikken ervan, net als iedereen. Dit soort weersomstandigheden zien wij als een gevolg van ons veranderende klimaat. Het maakt duidelijk dat de gevolgen daarvan niet ver weg plaatsvinden, of in de toekomst, maar nu al bezig zijn hier en nu. We zullen ons moeten aanpassen, en tegelijk nog steeds zoveel mogelijk inzetten op het beperken van klimaatverandering (mitigatie genoemd). Zou een ramp als deze mensen nog meer wakker schudden? Of versterkt het alleen maar onze focus op de korte termijn en op z’n hoogst op nog meer klimaatadaptatie… 

De plek waar wij verbleven heet ook symbolisch ‘het einde van de wereld’. Het probeert in elk geval een voorbeeld te zijn voor een andere wereld. De principes van permacultuur gaan niet alleen over landbouw maar richten zich ook echt op een manier van leven. Daarbij wordt zowel nagedacht over het zo min mogelijk gebruiken van energie, het opwekken van duurzame energie en het klimaatbestendig maken van het land. Zowel je impact beperken dus (mitigatie) als je aanpassen (adaptatie). Zoals Wouter van Eck ons in het voedselbos al vertelde heeft zijn bos veel minder last van zowel natte als droge periodes dan de naastgeleven akkers. 

We blijven we ons afvragen of al die positieve voorbeelden die we bezoeken genoeg zullen zijn om klimaatverandering tegen te gaan. Toch kiezen we ervoor te hopen dat ze een verschil maken.

Goed, terug naar ons reisverslag! Zaterdag gingen we na 10 dagen vrijwilligerswerk weer verder, we fietsten van Arlon naar Florenville om daar op een camping bij de Semois te gaan staan. We hadden geen idee hoe het er daar uit zou zien qua wateroverlast maar behalve wat hoog en snelstromendwater was er nergens iets aan de hand in de dorpjes en steden waar we doorheen kwamen. Dat gold gelukkig ook voor de camping. Het is gek om opeens middenin het hoogseizoen te zitten: de camping is helemaal vol, maar wij kregen een ruig en drassig veldje toegewezen aan een beekje. Helemaal prima voor ons! Het is nu weer prachtig weer en we hebben besloten hier nog een weekje in de buurt te blijven. Volgende week zijn we een maand geleden gevaccineerd en ook volgens de Fransen is dat dan ‘volledig’, dus kunnen we zonder test de grens over. In de tussentijd vermaken we ons hier prima met voornamelijk wandelingen, lezen en een beetje afkoelen in de beek.